Bu bir öğrenci projesidir. 2013-2014 Bahar Dönemi Proje 4 tesliminde okula verilen atölye çalışması nihai ürünüdür.
İSTANBUL
TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
MİMARLIK
FAKÜLTESİ
ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMASI BÖLÜMÜ
2013-2014 BAHAR YARIYILI
PROJE IV / YÖRE PLANLAMA / EDİRNE
PROF.
DR. TÜZİN BAYCAN
ARAŞ.
GÖR. GÖKÇER OKUMUŞ
020110223
DELFİN GÜNAY
İÇİNDEKİLER
11.
Edirne Gelişme Alanı
1.1.Giriş
1.2.Yapılan
Analizler (1/10000)
1.2.1. Yükselti
Analizi
1.2.2. Drenaj
Analizi
1.2.3. Eğim
Analizi
1.2.4. Yönlenme
Analizi
1.2.5. Toprak
Kabiliyeti Analizi
1.2.6. Bitki
Örtüsü Analizi
1.2.7. Jeoloji
Analizi
1.3.Değerlendirme
22.
Gelişme Alanı İçerisinde İncelenecek
Olan Bölge
2.1.Yapılan
Analizler (1/2000)
2.1.1. Yükselti
Analizi (Drenaj İle Birlikte)
2.1.2. Eğim
Analizi
2.1.3. Yönlenme
Analizi
2.1.4. Jeoloji
Analizi
2.1.5. Yükselti
Analizi (Drenaj İle Birlikte)
2.1.6. Eğim
Analizi
2.1.7. Yönlenme
Analizi
2.1.8. Jeoloji
Analizi
2.1.9. Erozyon
Analizi
2.1.10. Büyük
Toprak Grupları Analizi
2.1.11. Arazi
Kullanım Kabiliyeti Analizi
2.1.12. Arazi
Kullanım Kabiliyeti Alt Sınıfı Analizi
2.1.13. Büyük
Toprak Grupları Ve Eğim – Derinlik Analizi
2.1.14. Mevcut
Arazi Kullanımı Analizi
2.1.15. Eğitim
Donatıları Ve Erişilebilirlik Analizi
2.2.İncelenecek
Alan İçin Bölgeleme Çalışması
2.3.Vizyon
2.4.Amaçlar
Ve Hedefler
2.5.Senaryo
2.6.GZFT
Analizi
2.7.Alan
İçin Hesaplamalar
2.7.1. Yoğunluk
Hesapları
2.7.2. TAKS
Ve KAKS Hesapları
2.8.Bölgelerin
Kullanılacak Fonksiyonlara Göre Değerlendirilmesi
2.9.Değerlendirme
33.
Vaziyet Planı (1/1000)
3.1.Yerleşim
Özellikleri
3.2.Merkez
Alanın Bileşenleri
3.3.Değerlendirme
44.
Yöre Planlaması Ve Tasarımı İçin İncelenecek
Alan (1/500)
4.1.Kentsel
Donatılar
4.2.Değerlendirme
55.
Ekler
66.
Kaynaklar
Pafta
Ve Haritalar:
Harita-1: Edirne Gelişme Alanı
Pafta-1: Yükselti analizi
Pafta-2: Drenaj Analizi
Pafta-3: Eğim Analizi
Pafta-4: Yönlenme Analizi
Pafta-5: Toprak Kabiliyeti Analizi
Pafta-6: Bitki Örtüsü Analizi
Pafta-7: Jeoloji Analizi
Pafta-8: Yükselti ve Drenaj Analizi
Pafta-9: Eğim Analizi
Pafta-10: Yönlenme Analizi
Pafta-11: Jeoloji Analizi
Pafta-12: Erozyon Analizi
Pafta-13: Büyük Toprak Grupları Analizi
Pafta-14: Arazi Kullanım Kabiliyeti
Analizi
Pafta-15: Arazi Kullanım Kabiliyeti Alt
Sınıfı Analizi
Pafta-16: Toprak Grupları ve
Eğim-Derinlik Analizi
Pafta-17: Mevcut Arazi Kullanım Analizi
Pafta-18: Eğitim Tesisleri Ve Mesafeleri
Pafta-19: Bölgeleme Çalışması
Pafta-20: Bölgeleme Çalışmasının
Fonksiyonlarla Birlikte Değerlendirmesi
Pafta-21: İçerikleriyle Birlikte
Fonksiyonel Değerlendirme
Pafta-22: Kat Adedi Analizi
Pafta-23: 1/1000 Ölçekli Gelişme Alanı
Vaziyet Planı
Aydınlatma elemanlarına örnekler (1.si
yaya için- 2.si taşıtlar için)
Pafta-24: 1/500 Ölçekli Gelişme Alanı
Merkez Bölgesi Tasarımı
11. Edirne Gelişme Alanı
Harita-1:
Edirne Gelişme Alanı
Gelişme alanı; Edirne
merkezindeki yapılaşmış alan ile Çevre Yolunun arasında kalan alan olarak
görülmektedir(bkz.: harita-1).
11.1.Giriş
Edirne gelişme alanı
içerisinde doğal çevre analizleri ile birlikte alanı tanımaya yönelik çalışma
gerçekleştirilmiştir. Grupça yapılan analizler çerçevesinde alanın sahip olduğu
doğal çevre incelenmiştir.
11.2.Yapılan Analizler
1.2.1.
Yükselti
Analizi
Yapılan yükselti
analizine göre alanın kuzeybatısından başlayarak kuzeyine doğru ilerleyen
100-145 metre arası bir yükselti olduğu göze çarpmaktadır. Bununla birlikte
alanda çok sayıda girinti-çıkıntı mevcuttur. Bazıları yer yer vadi
oluştururlar(bkz.: Pafta-1).
Pafta-1:
Yükselti analizi
1.2.2.
Drenaj
Analizi
Bu pafta ile birlikte
drenajı da değerlendirecek olursak; alanda vadi oluşturan yerler su toplama
denilen bölgeleri oluştururken, yamaç-sırt oluşturan kısımlar ise su dağıtma
bölgelerini oluştururlar.
Alanda çok sayıda su
toplama ve dağıtma bölgeleri bulunmaktadır. Bunlar alanın güneyinde
kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda yoğunlaşırken; alanın kuzeyinde
kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda daha çok görülmektedir(bkz.: pafta-2).
1.2.3.
Eğim
Analizi
Genel olarak eğimin
%40’ın üzerinde bulunduğu alanlar yerleşime uygun değil olarak geçmektedir.
Edirne ise bulunduğu coğrafya gereğince çok eğimli olmayan bir yapı
sergilemektedir. Gelişme alanı içerisinde en fazla %25 eğim görülmektedir(bkz.:
pafta-3).
1.2.4.
Yönlenme
Analizi
Yönlenme analizine
bakıldığında alanın coğrafi yapısı gereği eşit biçimde güneşlenme aldığı
görülmektedir. Ancak alanın içinde V numaralı yönlenmesinin yoğunlaştığı bölge
genel olarak çalışma alanı sınırları içinde kuzey bölgesine denk
gelmektedir(bkz.: pafta-4). Alanda ayrıca güney yanı I numaralı yönlenme
kuzey-kuzeybatı aralığında yoğun olarak görülmektedir.
Pafta-2:
Drenaj Analizi
Pafta-3:
Eğim Analizi
Pafta-4:
Yönlenme Analizi
1.2.5.
Toprak
Kabiliyeti Analizi
Bu analiz çerçevesinde
lejantta dört farklı başlık karşımıza çıkmaktadır. Bunlar: I. Dereceden toprak,
II. Dereceden toprak, III. Dereceden toprak ve kuru tarım alanıdır. Kuru tarım
alanı: tarım yapılan bitkilerin iklim şartları doğrultusundaki yağışlarla yetiştiği
arazilerdir. I. Sınıf Arazi: alışılmış ziraat metotları uygulanabilen düz veya
düze yakın, derin, verimli ve kolayca işlenebilen toprakları içeren arazidir.
Bu sınıf arazide çok az su ve rüzgâr erozyonu olabilir. Topraklar iyi drenaja
sahiptirler, su taşkın zararlarına maruz değildirler. Yağışların az olduğu
yerlerde sulanan birinci sınıf araziler % 1 den az meyilli, derin, tınlı
yapılı, iyi su tutma kapasitesi olan, orta derecede geçirgen topraklara sahip
arazilerdir. II. Sınıf Arazi: ancak bazı özel tedbirler alınmak şartıyla
kolayca işlenebilen iyi bir arazidir. Bunun birinci sınıf araziden farkları,
hafif meyillilik, orta derecede erozyona maruz kalmak, orta derecede kalın
toprağa sahip olmak, ara sıra orta derecede taşkınlara uğramak ve kolayca
yalıtılabilecek orta derecede ıslaklık içermek gibi sınırlayıcı faktörlerden
bir veya birkaçı olabilir. III. Sınıf Arazi: üzerinde iyi bir bitki dönüşümlü
olarak kullanılmak ve uygun ziraat metotları uygulamak şartıyla fazla gelir
getiren çapa bitkileri için orta derecede iyi bir arazidir. Orta derecede
meyillilik, erozyona fazla hassasiyet, fazla ıslaklık, yüzlek toprak, taban
taşının varlığı, fazla kumluluk veya çakıllılık, düşük su tutma kapasitesi ve
az verimlilik bu sınıf araziye ait olan özelliklerdir(Edirne Plan Raporu, 2009).
Alan bu analiz
çerçevesinde incelendiğinde genel olarak III. Dereceden topraklara sahip olup
kuru tarıma elverişli alan olduğu gözlemlenmektedir(bkz.: pafta-5).
Pafta-5:
Toprak Kabiliyeti Analizi
1.2.6.
Bitki
Örtüsü Analizi
Bu analiz sonucunda
alanda üç çeşit veriye rastlanmaktadır. Bunlar: kuru marjinal tarım arazisi,
kuru mutlak tarım arazisi ve tarım dışı alandır. Alanda ise daha çok kuru
mutlak tarım arazisi ile yapılaşan bölgeye ait tarım dışı alan mevcuttur(bkz.:
pafta-6)
Kuru marjianal tarım
toprağı: Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri ve dikili tarım arazileri
dışında kalan, toprak ve topografik sınırlamaları nedeniyle üzerinde sadece
geleneksel toprak işlemeli tarımın yapıldığı, yerel önemi olan ve kullanım
kararlarının yerel ihtiyaçlara göre belirlendiği araziler “Marjinal Tarım
Arazileri” olarak tanımlanmıştır. Bu arazilerin kullanım önceliklerini daha çok
yerel ihtiyaçlar belirlediği için kullanım kararlarını yerel otoriteler
verebilir. Ülkenin gıda, yem, lif ve tomruk üretiminde diğer arazilere göre
daha az önemli olup daha çok yerel ihtiyaçların karşılanmasında ve ekolojik
zorunluluktan dolayı tarımsal faaliyetlere tahsis edilirler. Arazi
sınırlamaları fazla olduğu için yönetimi zor ve kontrolsüz kullanımlarda arazi
bozulmaları oldukça hızlıdır. Koruma, kontrol ve ekonomik tarımsal faaliyet
için bu arazilerin ifraz ve tevhidinde en küçük parselin 2 ha’dan büyük ve uzun
kenarın eğime dik olması gereklidir(T.C. Edirne Valiliği Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlüğü, İl Çevre Durumu Raporu, 2012). Tarım dışı alan: üzerinde toprak
bulunmayan, çıplak kayaları, daimi karla kaplı alanları, ırmak yataklarını,
sahil kumullarını, sazlık ve bataklıkları, askeri alanları, endüstriyel,
turizm, rekreasyon, iskan, altyapı ve benzeri amaçlarla planlanmış arazilerdir.
1.2.7.
Jeoloji
Analizi
Jeoloji analizi
paftasında alan üst miyosen-pliyosen jeolojik grup ile iki parçaya ayrılmış
gibi durmaktadır. Kuzeyinde kalan alan üst oligosen-alt miyosen tabakasına
dahilken güneyinde bulunan kısım ise orta miyosen-üst miyosen gruba
dahildir(bkz.: pafta-7).
Orta miyosen-üst
miyosen: çakıltaşı-kumtaşı-çamurtaşı, karasal, çökel kaya içerir. Üst
miyosen-pliyosen: çakıltaşı-kumtaşı-çamurtaşı, karasal, çökel kaya ve üst
oligosen-alt miyosen: kumtaşı-çakıltaşı, karasal, çökel kaya içermektedir.
Oligosen grup en yaşlı olan grup daha sonra miyosen en son da pliyosen
gelmektedir. Oligosen grup yapılaşma için elverişlidir.
1 1.3.Değerlendirme
Tüm bu analizler ile
birlikte Edirne gelişme alanı incelendiğinde; alanın tarıma elverişli olduğu,
eski toprak gruplarına sahip olduğu gözlemlenmektedir. Ayrıca alan eğim
açısından bakıldığında ise yerleşim için hiçbir engel göstermemektedir.
Pafta-7:
Jeoloji Analizi
22. Gelişme Alanı İçerisinde
İncelenecek Olan Bölge
Belirtilen alan için çeşitli analizler yapılmış ve
ulaşım ve yerleşim için bölgeleme çalışmalarında bulunulmuştur.
2.1.Yapılan
Analizler
1/2000 ölçekli yapılan
analizler: yükselti analizi (drenaj ile birlikte), eğim analizi, yönlenme
analizi, jeoloji analizi, erozyon analizi, büyük toprak grupları analizi, arazi
kullanım kabiliyeti analizi, arazi kullanım kabiliyeti alt sınıfı analizi, büyük
toprak grupları ve eğim – derinlik analizi, mevcut arazi kullanımı analizi, eğitim
donatıları ve erişilebilirlik analizidir.
2.1.1.
Yükselti
Analizi (drenaj ile birlikte)
Çalışma alanı
içerisinde yükselti en fazla 124 metreye kadar çıkmaktadır. 124 metrenin
görüldüğü alanda tabya bulunmaktadır. Bunun dışında yükseklik genel olarak
TEM’in bulunduğu yöne doğru azalma göstermektedir. Alanda çok fazla vadi ve
sırt-yamaç bulunmadığı için drenaj sistemi çok fazla görülmemektedir. Genel
olarak kuzeybatı- güney doğu dönünde su dağıtmanın varlığı
bahsedilebilmektedir(bkz.: pafta-8).
2.1.2.
Eğim
Analizi
Çalışma alanı sınırları
içerisinde en az eğim %0’ken, en fazla eğim %21 olarak hesaplanmıştır. %21’in
görüldüğü alan yine tabyanın bulunduğu bölgede yoğunlaşmaktadır. Bunun dışında
alan genel olarak %0-10 eğim aralığında yer almaktadır(bkz.: pafta-9).
2.1.3.
Yönlenme
Analizi
Çalışma alanının doğu
kısmı genel olarak 4 numaralı yönlenmede bulunmaktadır. 1 numaralı
güneşlenmenin bulunduğu alan ise genel olarak alanın güney kısmında yoğunluk
göstermektedir. 5 numaralı alanlar ve düz alanlar çalışma alanı sınırları
içerisinde diğerlerine görece daha az bulunmaktadır(bkz.: pafta-10).
Pafta-8:
Yükselti ve Drenaj Analizi
Pafta-9: Eğim Analizi
Pafta-10:
Yönlenme Analizi
2.1.4.
Jeoloji
Analizi
Alanda 1/10000’de
yapılan jeoloji analizine paralel bir durum söz konusudur. Tek fark burada üst
miyosen pliyosen grubun baskınlığından söz edilebilmesidir(bkz.: pafta-11).
Pliyosen bilindiği gibi diğerlerinde görece daha yaşlı bir jeolojik devirdir.
Tüm jeolojik devirler içinde ise genç döneme tekabül etmektedir. Yapılaşma için
tehlikeli olabilecek kil, kum, çakıl içermektedir.
2.1.5.
Erozyon
Analizi
Alanın tümü 2.
Dereceden Erozyon alanı olarak tanımlanmıştır(bkz.: pafta-12). Bu da orta
derecede erozyon anlamına gelmektedir. Eğimin %25’in üzerinde bulunan yerlerde
yerleşim için tehlike arz etmektedir.
2.1.6.
Büyük
Toprak Grupları Analizi
Alanın tümü
vertisollere dahildir(bkz.: pafta-13). Vertisoller ise; yüksek tarımsal
potansiyel özelliği vardır. bu topraklarda her ne kadar düşük yağış nedeni ile
nem eksikliği görülse de sulama ile vertisoller çok verimli tarım topraklarına
dönüşebilmektedir. Trakya’da Karakepir Toprağı olarak tanımlanan vertisolller
üzerinde buğday ve ayçiçeği tarımı yapılmaktadır.
2.1.7.
Arazi
Kullanım Kabiliyeti Analizi
Çalışma alanı sınırları
içerisindeki tüm alan III. Sınıf arazi olarak belirtilmiştir(bkz.: pafta-14).
Daha önce de belirtildiği gibi III. Sınıf arazi: üzerinde iyi bir bitki
dönüşümlü olarak kullanılmak ve uygun ziraat metotları uygulamak şartıyla fazla
gelir getiren çapa bitkileri için orta derecede iyi bir arazidir. Orta derecede
meyillilik, erozyona fazla hassasiyet, fazla ıslaklık, yüzlek toprak, taban
taşının varlığı, fazla kumluluk veya çakıllılık, düşük su tutma kapasitesi ve
az verimlilik bu sınıf araziye ait olan özelliklerdir(Edirne Plan Raporu, 2009).
Pafta-11:
Jeoloji Analizi
Pafta-12:
Erozyon Analizi
Pafta-13:
Büyük Toprak Grupları Analizi
Pafta-14:
Arazi Kullanım Kabiliyeti Analizi
2.1.8.
Arazi
Kullanım Kabiliyeti Alt Sınıfı Analizi
Alanda toprak
yetersizliği-eğim ve erozyon zararı arazi kullanım kabiliyeti alt sınıfı olarak
belirlenmiştir(bkz.: pafta-15)
2.1.9.
Büyük
Toprak Grupları Ve Eğim – Derinlik Kombinasyonu Analizi
Alan rendzinalar toprak
grubu ve derin olarak tanımlanmıştır(bkz.: pafta-16). Rendzinalar hakkında ise;
5ülkemizde killi-kireçli-marnlı gölsel çökeller geniş bir yayılım gösterir.
Rendzinalar bu ana kayalar üzerinde oluşmuş topraklardır. Koyu renkli olan üst
katlarında bol miktarda çakıllar bulunur. Düz ve az eğimli yerlerde bu
topraklar üzerinde genellikle tahıl tarımı yapılır. Derinlik ile ilgi ise;
arazi üzerinde toprak işlemeli tarımın yapılıp yapılamayacağını belirleyen en
önemli faktör olmasının yanı sıra toprakta tutulan bitkilere yarayışlı su
miktarını etkilemesi bakımından sulama yapılmayan alanlar için ayrı bir önem
taşımaktadır. Derin topraklar, bitki yetiştiriciliği açısından daha değerli
topraklardır.
2.1.10.
Mevcut
Arazi Kullanımı Analizi
Alanın büyük bir
çoğunluğu kuru tarımın(nadassız) yapıldığını kuzeybatısında ise çok küçük bir
alanın bahçe(kuru) olarak kullanıldığını göstermektedir(bkz.: pafta-17).
2.1.11.
Eğitim
Donatıları Ve Erişilebilirlik Analizi
Bu analiz kapsamında
ilkokul, ortaokul ve lise ve bunlar için yaya ulaşım mesafeleri göz önüne
alınarak yapılmıştır(bkz.: pafta-18).
İlköğretim yerleşme
birimlerinin alan olarak tayininde hizmet birimlerine olan mesafe, nüfus ve
yoğunluk gibi kriterler rol oynamaktadır. Ülkemizde hizmet tesislerine olan
uzaklığa göre ünite büyüklüğü tayin edilmek istendiğinde ilköğretim okullarının
en uzak konuta mesafesi 500 metre alınmalıdır. Bu da ilköğretim öğrencisinin
yürüme kabiliyeti ile hesaplanan optimum uzaklık olarak belirtilebilmektedir.
Aynı şekilde liseler için ise bu uzaklık 800 metre olarak hesaplanmalıdır.
Pafta-16: Toprak Grupları ve Eğim-Derinlik Analizi
Pafta-17: Mevcut Arazi Kullanım Analizi
Pafta-18: Eğitim Tesisleri Ve
Mesafeleri
12.2.İncelenecek
Alan İçin Bölgeleme Çalışması
Bölgeleme çalışmasını
yaparken yapılan üç temel doğal çevre analizi göz önünde bulundurulmuştur.
Bunlar: yükselti, eğim ve yönlenme analizidir. Tüm bunların bir arada düşünülüp
yer şekillerinin ortak ve ya benzer özellik gösterdiği yerler bölgelemeyi
oluşturmaktadır. Yapılan bu bölgelemeler ulaşım bağlantılarının çıkarılmasında
ve yapı adalarının belirlenmesinde yardımcı rol oynamaktadır.
Bölgeleme çalışmasında
hassas davranmak için en fazla 1 hektar bölgeler belirlenmeye
çalışılmıştır(bkz.: pafta-19).
Pafta-19: Bölgeleme Çalışması
12.3.Vizyon
Üniversitedeki öğretim
görevlileri ve öğrenciler için konaklama ihtiyacına karşılık verebilecek,
günlük gereksinimlerini karşılayabilen ekonomik etkinlikleri bünyesinde
barındıran, kent kimliğinden uzaklaşmamış, sürdürülebilir ve sağlıklı bir yöre.
12.4.Amaçlar Ve Hedefler
o
Üniversite çalışanları ve öğrenciler
için alternatif konutlar ve yaşam ortamları yaratmak.
· Aileye,
tek başına ya da bir konutu paylaşarak yaşayanlara uygun veya yurt halinde
tasarlanmış konut birimleri barındırması.
· Özel
mekanlar dışında kamusal alanın da etkin kullanılabilir olması.
o
Eğitim, sağlık ve sosyal donatılar
içeren, bu fonksiyonlara ve üniversiteye erişimi kolay bir bölge meydana
getirmek.
· Burada
yaşayacak insanlar için eğitim ve sağlık tesislerini güçlendirilmesi.
· Sosyal
donatı alanlarının yaratılması ve çevredeki donatılara erişimi kolaylaştırılması.
· Ulaşımda
özel araç kullanımının azaltılması.
o
Sadece bugünün ihtiyaçları için değil,
bundan sonrası için de kullanılabilir ve geliştirilebilir bir yaşam alanı
haline getirmek.
· Edirne
iline ve üniversiteye olan talebin değerlendirilip uzun vadeli planlama
yapılması.
· Çevreye
ve Edirne iline uyumlu mimarlık ve planlama tekniklerinin kullanılması.
· Kentten
ayrışmayan, yeşil alan bakımından uluslararası standartlara uygun ve yaya
aktivitesini destekleyen ulaşım ağına sahip olması.
12.5.Senaryo
Ülkemizdeki kentleşme
hareketlerinin geçmişi incelendiğinde, genel olarak sanayileşmenin yoğun ve iş
bulma ümidinin yüksek olduğu yerlerde bir yoğunlaşmanın olduğu bilinen bir
gerçektir. Bununla birlikte, kentleşmenin son 30 yıllık tarihine göz atıldığında,
kentlerin çok farklı nedenlerle hızlı bir nüfuslanma sürecine girdikleri de
dikkatlerden kaçmamaktadır. Ülkemizdeki kentleşme hareketlerinin önemli bir
özelliği de, kentleşmenin uzun yıllar kırdan-kente yönelik göçlere dayalı
olmasıdır. Bugün göçlerin genel yapısı içinde, kentlerden kentlere göç önem
kazanmış olsa da, kentleşmenin büyük gelişme kaydettiği dönemlerde,
kentleşmenin temel dinamiği kırlardan gelen nüfusa dayalı olmuş; göç alan
yerlerde hızlı bir nüfus artış süreci yaşanırken, net göç oranları da
yükselmiştir. Türkiye’nin değişik kentlerinde kurulan üniversitelerin, bir
kentleşme modeli veya nedeni olup olmadığı da bu nedenler arasında
gösterilebilmektedir.
Üniversitelerin zamanla
büyümeleri, öğrenci ve öğretim elemanı sayılarının hızla yükselmesi;
üniversitelerin bulunduğu kentlerde birçok alanda değişimler yaratmıştır.
Üniversitelerin kurulmasını izleyen yıllarda, bu tip kentlerin nüfus
miktarında, yaş yapısında, göç verilerinde çok çarpıcı değişimler ortaya
çıkabilmektedir. Üniversitelerin, kentler üzerinde yarattığı değişimler sadece
nüfus ile de sınırlı kalmamaktadır. Üniversitelerin kurulması ile doğrudan veya
dolaylı olarak yaratılan istihdam ve bunun beraberinde getirdiği gerek kurumsal
gerek çalışanların, öğrencilerin ve ziyaretçilerin yaptığı harcamalar kentlerin
ekonomik yapısında büyük canlılık yaratmaktadır.
Üniversite alanlarında,
üniversite ve yükseköğretim kurumlarının eğitim ve öğretim tesisleri,
enstitüler, Ar-Ge ve teknoloji geliştirme merkezleri, yükseköğretim faaliyetlerini
destekleyici birimler (kütüphane, kongre merkezi, öğrenci yurdu, lojman,
açık-yeşil alanlar gibi) yer alabilir.
Üniversitenin, Edirne
ili çevre düzeni planı vizyon ve ilkeleri doğrultusunda; uluslar arası rekabet
üstünlüğü taşıyan veya taşıyabilecek sektörleri destekleyecek ve mevcut
sanayinin ileri teknolojili sanayiye dönüşümünde gerekli insan kaynağını
yetiştirebilecek ve bilgi ekonomisine ve toplumuna geçişi sağlayacak
düzenlemelerin yapılmasında öncü rol üstlenmeleri esastır.
Gelişme konut alanı
içerisindeki bu bölgenin, üniversiteye en yakın noktasıdır. Merkez ilçede
üniversite alanı 717 hektarlık bir alan kaplamaktadır. Bu özelliğin desteklediği konut alanlarına
sahip olmaması ve genellikle çevredeki yeni yapıların “yap-sat”çıların elinden
çıkmasıyla ortaya kent kimliğiyle uyumsuz, yüksek katlı yapılaşmaların olduğunu
görüyoruz. Ayrıca bunların çoğu öğrenciye hitap etmemekle birlikte çeşitli
ekonomik etkinlik bakımından yoksun oldukları için çoğu kesim tarafından da
talep edilmemektedir. Alan gezisinde farkedildiği gibi çoğu boş olan bu
yapılar, aslında buradaki cazibe konusu olan üniversiteden çok az
yararlanmaktadır. Yayalar için hiçbir teşvik bulunmayan bu alanda açık yeşil ve
aktif kullanılabilecek alanların da eksikliği göze çarpan bir diğer unsurdur.
Bu eksiklikler ile yola
çıkılarak, üniversitenin çalışanları, öğretim üyeleri, öğrencileri için karma
bir toplu konut düşünülmüştür. Bununla birlikte yaya akslarının güçlü olması,
işe-okula gidiş ve dönüş zamanlarında araba kullanımı yerine yaya olarak veya
taşıma araçları sayesinde daha az kirletici etmenle bu işi gerçekleştirmek
planlanmaktadır. Ayrıca buradaki insanlar için aktif kullanabilecekleri yeşil
alan ve sosyal donatı alanları, eğitim ve sağlık tesisleri de ihtiyaç olacak
yerlere planla dahil edilecektir.
12.6.GZFT Analizi
2.6.1.
Güçlü
Yanlar
· Üniversiteye
yakın olması
· Bölgede
öğrenci nüfusunun, toplamda önemli bir yere sahip olması
2.6.2.
Zayıf
Yanlar
· TEM
otoyoluna yakın olması
2.6.3.
Fırsatlar
· Trakya
Üniversitesi’nin gelişen ve büyüyen bir üniversite olması
2.6.4.
Tehditler
· Diğer
konutlarla fiyat rekabetinden meydana gelebilecek olan işlevini
gerçekleştirememe durumu.
2.7.Alan İçin Hesaplamalar
Donatılar için 3194
sayılı kanun gereğince belirlenmiş olan standart ölçüler, büyüklükler, alanlar:
DONATILAR
|
|||
Standartlar (3194) (m2/kişi)
|
Asgari Alan Büyüklüğü(m2)
|
Standartlara Göre Gerekli Alan(m)
|
|
İlkokul
|
2
|
4000
|
10000
|
Toplum Sağlığı Merkezi
|
1
|
2300
|
5000
|
İdari (muhtarlık)
|
2.2
|
500
|
11000
|
Aktif Yeşil Alan
|
10
|
50000
|
50000
|
Kültürel Tesis
|
0.5
|
1000
|
2500
|
Ticaret
|
1.1
|
5500
|
5500
|
Dini Tesis
|
0.5
|
2500
|
2500
|
Toplam
|
17.3
|
65800
|
86500
|
6.58
|
8.65
|
2.7.1.
Yoğunluk
Hesapları
Nüfus (öngörülen)
|
Brüt Alan
|
Brüt Yoğunluk
|
Net Alan+Donatılar
|
Net Alan
|
Net Yoğunluk
|
5000 kişi
|
35 ha
|
143 kişi/ha
|
26 ha
|
17.35 ha
|
192 kişi/ha
|
Edirne Hane Halkı Büyüklüğü
|
Nüfus
|
Hane Sayısı
|
|||
3 kişi
|
5000 kişi
|
1667 aile
|
2.7.2.
TAKS
Ve KAKS Hesapları
Konut Alanları
|
||||||||||||||||||||||||
Konut Tipleri
|
M2
|
Kişi/Konut
|
Konut Sayısı
|
Nüfus
|
Yüzde
|
Toplam Konut Sayısı
|
||||||||||||||||||
1+1
|
60
|
2
|
1667
|
0.5
|
833
|
|||||||||||||||||||
2+1
|
90
|
3
|
1250
|
0.25
|
417
|
|||||||||||||||||||
3+1
|
120
|
5
|
2083
|
0.25
|
417
|
|||||||||||||||||||
Toplam
|
5000
|
1
|
1667
|
|||||||||||||||||||||
Bina
Tipleri
|
Bir
Katta
|
Kat
Sayısı Toplamı
|
Kişi
Sayısı (Max)
|
Bina
Taban Alanı Net M2
|
Bina
Sayısı
|
|||||||||||||||||||
1+1
|
2+1
|
3+1
|
||||||||||||||||||||||
A
|
6
|
4
|
48
|
450
|
28
|
|||||||||||||||||||
B
|
2
|
4
|
5
|
80
|
600
|
10
|
||||||||||||||||||
C
|
1
|
1
|
2
|
4
|
60
|
487
|
30
|
|||||||||||||||||
D
|
2
|
2
|
4
|
64
|
525
|
14
|
||||||||||||||||||
82
|
||||||||||||||||||||||||
Binada
Toplam Konut Sayısı
|
Konut
Tipleri
|
|||||||||||||||||||||||
1+1
|
2+1
|
3+1
|
Bina
Taban Alanı Toplam
|
Toplam
Yapı Alanı
|
||||||||||||||||||||
24
|
672
|
0
|
0
|
12600
|
50400
|
|||||||||||||||||||
10
|
20
|
100
|
200
|
0
|
6000
|
30000
|
||||||||||||||||||
4
|
4
|
8
|
120
|
120
|
240
|
14610
|
58440
|
|||||||||||||||||
0
|
8
|
8
|
0
|
112
|
112
|
7350
|
29400
|
|||||||||||||||||
892
|
432
|
352
|
40560
|
168240
|
||||||||||||||||||||
1676
|
||||||||||||||||||||||||
T.A.K.S.
|
0.23
|
|||||||||||||||||||||||
K.A.K.S
|
0.97
|
|||||||||||||||||||||||
12.8.Bölgelerin Kullanılacak
Fonksiyonlara Göre Değerlendirilmesi
Alan
konut yoğunluklu olup 1 merkeze 2 de alt merkeze sahiptir. Bunlarla birlikte
çalışma alanı rekreasyonel alan ve yeşil alanlarla desteklenecektir(bkz.:
pafta-20).
Pafta-20:
Bölgeleme Çalışmasının Fonksiyonlarla Birlikte Değerlendirmesi
12.9.Değerlendirme
Bölgeleme çalışması,
TAKS-KAKS ve yoğunluk işlemleri ile fonksiyonel dağılımı yapılan çalışma
alanının konuta yönelik, topografya ve çevresel etmenler düşünülerek optimum
ayrımı yapılmaya çalışılmıştır. Aşağıda(bkz.:
pafta-21) da görülebileceği üzere tüm bölgeler, alt merkezler, merkez
birbirlerine yeşil akslarla bağlantılı olarak sisteme geçirilmiştir.
Bu çalışmaların
sonucunda ulaşım, fonksiyonel dağılım mekanları yüzeysel bir şekilde
belirlenmiş olmakla birlikte alana dair demografik yapı da çıkmış
bulunmaktadır.
Buna göre alt
merkezlerdeki elemanlar: kültürel tesis, açık yeşil alanlar, dini tesis, ticaret-hizmet
fonksiyonları olarak belirlenirken, merkezde: sağlık tesisi, ilkokul idari
birim, kültür tesisi, ticaret-hizmet birimleri yer almaktadır. Rekreasyon
tanımı içerisinde ise: çocuk parkları, spor sahaları, yürüyüş parkurları,
mesire alanı yer almaktadır.
Yapılan yoğunluk
hesaplamaları sonucunda ise alanın toplam yoğunluğu 192 kişi/ha olarak
belirlenmiştir. Pafta-21’de de görüldüğü gibi sarı noktalama ile sınırlanan ve
1/1000 vaziyet planının çalışılacağı alanın yoğunluğu ise 120 kişi/ha olarak
hesaplanmıştır.
TAKS ve KAKS
hesaplamaları sonucunda ise alanda TAKS: 0.23 çıkarken, KAKS: 0.97 çıkmıştır.
Toplam yapılanabilir alan içindeki yapılaşma %23 olarak hesaplanmıştır.
Pafta-21: İçerikleriyle Birlikte
Fonksiyonel Değerlendirme
13. Vaziyet Planı (1/1000)
1/1000 ölçekte
gösterilen vaziyet planında ulaşım bağlantıları, konut birimleri, merkez ve alt
merkez bileşenleri, otoparklar, yeşil alanlar ve pafta dahilinde alana dair
yapılan modelleme çalışmalarından birkaç görünüm mevcuttur(bkz.: pafta-23).
Alanda yaya yolları ve
bunlarla bağlantılı, birbirini takip edecek biçimde düzenlenmiş yeşil akslar
bulunmaktadır. Yeşil aksların ve yaya yollarının birlikte bulunması insanları
yeşil bir yolda yürümeye teşvik etmesi amaçlanarak düzenlenmiştir. Yaya geçitleriyle
de kesilmeden devamlılığı sağlanmaya çalışılmıştır. Ayrıca yaya aksı eğitim
donatısının bulunduğu bölgeye kadar sürekliliğini korumakta ve böylece öğrenci
kullanımına da elverişli durumda bulunmaktadır. Yaya aksı, merkez alana ve
rekreatif alana kadar devam etmektedir.
Otoparklar yapılırken
ise Edirne’nin araç sahipliği göz önünde bulundurulmuştur. Otopark
düzenlemesinde ise giriş çıkışları kavşaklara uzaklığı, birbirlerine göre
konumları, topografik etmenler dikkate alınmıştır.
13.1.Yerleşim ve Bina Özellikleri
Yerleşimde kullanılan
bina tipleri avlulu sistemi destekler biçimdedir. Bina tipolojilerine
bakıldığında konut birimleri için 4 farklı tip kullanılmıştır.
Ayrıca binaların
boyutlarında da farklılaşmaya gidilmiştir, bunun sebebi olarak da, insanların
avlu içindeki blok duvar sistemini hissettirmeyi kırmak içindir(bkz.: pafta-22)
Konut
yüksekliklerinin farklılaşmasını modelleme yöntemiyle resmedersek:
Pafta-22:
Kat Adedi Analizi
13.2.Merkez Alanın Bileşenleri
Merkez alanda ticaret hizmet
birimleri, sağlık tesisi, kültürel sosyal tesis, eğitim tesisi ve spor tesisi
yer almaktadır. Ayrıca kamusal ve özel açık yeşil alanlar bulunmaktadır.
13.3.Değerlendirme
Yaya akslarıyla ve
yeşil aksla birbirine bağlanan, avlulu sistem içinde gelişen, akslarla motorlu
taşıt kullanmadan merkezi alana ve rekreasyon alanına kolaylıkla erişilebilen
bir yöre olarak karşımıza çıkmaktadır(bkz.: pafta-23).
Konut yapılarının
tipolojileri ve kat yükseklikleri birbirinden farklılık göstermektedir. Konutlar
birimleri genellikle 3+1, 2+1, 1+1 olmak üzere üç çeşitte ve bunların
kombinasyonları dahilinde bir araya gelmiştir.
Pafta-23:
1/1000 Ölçekli Gelişme Alanı Vaziyet Planı
14. Yöre Planlaması Ve Tasarımı İçin
İncelenecek Alan (1/500)
Tasarım amaçlı
çalışılan bölge merkez alanı kapsayacak ve çevre yollarla sınırlı bir ada
olarak alınmıştır(bkz.: pafta-24).
14.1.Kent Mobilyaları
Kent mobilyaları
olarak; oturma elemanları, aydınlatma elemanları, kamelyalar, taş döşemeler,
çocuk oyun elemanları, su elemanları, katı atık elemanları kullanılmıştır.
Tüm bu kent
mobilyalarının kullanım işlevleri göz önünde bulundurularak yerleştirilmiştir.
Aydınlatma elemanları olarak iki çeşit aydınlatma elemanı kullanılmıştır.
Bunların bir tanesi araçlar için daha yüksek ve aydınlık olarak tasarlanmış,
diğeri ise yaya görüş açısı gözetilerek daha alçak ve güvenilir olarak
tasarlanmıştır.
Aydınlatma
elemanlarına örnekler (1.si taşıtlar için-2.si yaya için)
Kamelyalardan ise avlu
içindeki yeşil alanların aktif kullanılabilecek bir ortam haline getirilmesi
için yararlanılmıştır. Kamelyalara erişim taşlarla oluşturulan doğal görünümlü
patika yollar ile sağlanmaktadır. Bunun dışında yeşil alanların tümünde de
geçerli olduğu gibi ağaçlandırmaya özen gösterilmiştir. Edirne meyve ağaçları
için uygun özellikte olduğu için çoğunluğu meyve ağaçları olarak
tasarlanmıştır. Genel olarak gölgesinden de yararlanılabilecek ve vizyonla
bağdaşlaşan bir yöre yaratma hedefi güdülmüştür.
Pafta-24:
1/500 Ölçekli Gelişme Alanı Merkez Bölgesi Tasarımı
Çocuk oyun elemanları
çocuk parkı olarak 1/1000 vaziyet planında belirlenmiş alanlarda
kullanılmıştır.
Meydan özelliği
gösteren yerlerde su elemanlarından yararlanılıp manzara yaratılarak çevresinde
oturma elemanlarıyla desteklenmiştir.
14.2.Değerlendirme
1/500 yöre tasarımı
sonucunda avlulu sistemin olanaklarıyla mekanlar yaratılıp, bu mekanların
insanlar tarafından daha etkin kullanılabilmesi için tasarım elemanlarından
yararlanılmıştır.
Tasarım aşamasına kadar
yapılan her basamak bu konuda önem taşımaktadır. Alanın topografik özellikleri,
iklimi, bitki örtüsü, kentin mevcut yapılaşma durumu, tarihi dokusu, gelişme
alanı dokusu; kısacası doğal ve yapılaşmış çevresi ile demografik yapısı,
alanın konumu gibi bir çok kriter çerçevesinde değerlendirilmiştir.
Yeşil ve yaya destekli
bir sistem ile parçalar halinde bulunan yapılar arasında bir bütünlük
sağlanmıştır. Bununla birlikte çevrenin ihtiyaçlarına karşılık verebilecek
şekilde merkezi alanlar tasarlanmıştır.
15. Ek
Bina Örnekleri
Boucicaut / MG-AU
Architects: MG-AU
Location: 81 Rue des Cévennes, Paris, France
Year: 2013
Photographs: Michel Denancé , Takuji Shimmura
Location: 81 Rue des Cévennes, Paris, France
Year: 2013
Photographs: Michel Denancé , Takuji Shimmura
Orion Evleri
ORION çok katlı yapılaşmanın tercih edildiği çevrede doğayla iç içe
mütevazi ölçeği ile rahatsız etmeyen bir yapıda tasarlanmış.
Arazi
değerleri ve yönlenme kriterleri sonucunda lineer kütlenin arsa boyunca açılı
yerleştirilmesi tercih edilmiş. Yeşil terasları ile birbirine bağlanan iki
blok, devamlı bir kütle olarak algılanmakta. Çatı ve yan cepheleri kaplayan
örtü içinde şekillenen iç yüzey geniş teras ve açıklıklarla peyzaja dönmüş.
Araziye açılı oturumuyla, çapraz köşelerde oluşan genişlikler ön cephede site
ana girişi arka cephede ise sosyal alan ve otopark olarak değerlendirilmiş.
Bahçe dubleksleri tamamen yeşilin içinde yer alırken, kat daireleri ve teras
dubleksleri geniş teraslar ile beslenmiş. Ankara Beyler caddesinde yer alan
konutlar, 6 dönüm arazi üzerinde kurulu olup projenin 2 bin metrekaresi bina
oturum alanı kalanı ise yeşil alan olarak düzenlenmiş.
Proje
Yeri: Çayyolu,
Ankara
Proje
Tipi: Konut
Sitesi / Grubu
Arsa
Alanı: 5.427
m²
Toplam
İnşaat Alanı: 6085
m²
16. Kaynaklar
-
Edirne Plan Raporu, 2009
-
Tüzin BAYCAN çalışma grubu, 2014